Succesverhalen over webshops uit Latijns-Amerika, webgiganten uit Noord-Amerika, de stormachtige ontwikkeling vanuit Azië en de vertrouwde markt van Europa: e-commerce is een globaal fenomeen. Maar hoe staat het eigenlijk met Afrika – toch een continent bekend om zijn ondernemerschap? Over ontwikkeling, groei en perspectief.
In plaats van ellendige artikelen over hongersnoden, volksopstanden en epidemieën, verdient een continent als Afrika ook positieve aandacht. Wat in een continent waar niets gratis is, worden mensen vanzelf overlevers. Niet alleen overleven ze, dat doen ze op een creatieve manier. Afrikanen zijn ondernemend. En dat ondernemerschap past precies in de lijn van een groeiende markt als die van de e-commerce.
Ambitie
In december van het afgelopen jaar werd in Nairobi, Kenia, de eerste Afrika e-Commerce Week gehouden. Tijdens het forum werden negen doelstellingen vastgesteld, om een verbeterd landschap te bieden aan ondernemers in de e-commerce markt. Daaronder vielen doelstellingen als verbetering van de digitale infrastructuur, betaaloplossingen, de logistiek, aanpassing van juridische kaders en als specifieke doelstelling ook de ondersteuning van ondernemende vrouwen in de e-commerce sector. De doelstellingen geven twee dingen aan: er valt nog veel te halen, maar de ambitie is er in elk geval.
Groei
De doelstellingen betekenen niet dat er nog helemaal geen e-commerce markt is in Afrika. Onderzoeksbureau Statista schatte dat de e-commerce sector in Afrika in 2017 16,5 miljard dollar aan inkomsten genereerde en voorspelt een omzet van 29 miljard dollar in 2022. McKinsey Global Institute gaat zelfs uit van een omzet van 75 miljard dollar in 2025. Over een explosieve groei gesproken.
Om die toekomstmuziek nog meer duiding te geven, lichten we succesverhaal Nigeria eruit: dat land ziet al jaren een jaarlijkse groei van bijna 100 procent van de e-commerce sector. En om nog maar eens aan te geven dat ook de minder ontwikkelde landen in Afrika e-commerce steeds meer aan het omarmen zijn: in Libië, Mauritius en Namibië ligt het aantal online shoppers in het land allemaal boven de 10 procent, boven stabielere landen als Kenia en Zuid-Afrika.
Obstakels
Maar natuurlijk, hoewel er sprake is van ambitie en een enorme groei, kent Afrika als continent obstakels die momenteel een ontwikkeling van het niveau van bijvoorbeeld Zuid-Amerika in de weg staan. Naast de politieke en economische instabiliteit in sommige landen, hebben die obstakels vooral van doen met de gebrekkige infrastructuur in veel Afrikaanse landen, en daarnaast het gebrek aan een nationaal stratensysteem met postcodes en huisnummers.
Het gebrek aan toegang tot internet, een ontbrekend betaalsysteem en simpelweg het niet hebben van een bankrekening zijn andere zaken waar Afrikaanse e-commerce ondernemers tegenaan lopen. Maar als Afrikanen iets hebben, dan is het wel een ijzeren wil. Wie weet waar de markt over tien jaar staat.